مستمری از کار افتادگی چیست و چگونه دریافت کنیم؟

شرایط برخورداری از مستمری از کار افتادگی

شرایط برخورداری از مستمری از کارافتادگی عبارتی است که شاید بارها به گوش شما خورده باشد اما اطلاعات چندان دقیقی در مورد آن نداشته باشید. بر اساس قانون تأمین اجتماعی، از کار افتادگی به معنای کاهش قدرت یا توانایی کارگر یا بیمه شده برای انجام کار است، به گونه­ای که نتواند به درآمد قبل از از کار افتادگی دست یابد.

از آنجایی که از کار افتادگی خود شامل انواع مختلفی می­باشد، ابهامات زیادی در مورد تفاوت آن با بازنشستگی یا لیست بیماری­های از کار افتادگی تأمین اجتماعی وجود دارد. به همین دلیل در این مقاله از فراپیام ابتدا توضیحاتی در مورد از کار افتادگی و انواع آن داده و سپس شرایط برخورداری از مستمری از کار افتادگی را بیان خواهیم نمود. پس با ما همراه باشید.

تعریف دقیق از کار افتادگی

طبق اصل ۲۹ قانون اساسی، دولت وظیفه دارد تا حق از کار افتادگی را برای افراد مستحق فراهم نماید.

این اصل اذعان می­دارد که برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بیکاری، پیری، بازنشستگی، از کار افتادگی، بی سرپرستی، حوادث، سوانح، در راه ماندگی، نیاز به خدمات بهداشتی و … جز حقوق همگانی بوده و دولت باید بر اساس قوانین از محل درآمدهای حاصل از مشارکت مردم و نیز درآمدهای عمومی، خدمات مالی را برای تمامی این افراد ارائه دهد.

اگر بخواهیم تعریف روشنی از از کار افتادگی ارائه دهیم می­گوییم : از کار افتادگی یک تعهد قانونی است که مطابق با آن افرادی که به بیماری مبتلا شده و یا دچار حادثه شده اند می­توانند بر حسب درصد این حوادث (جزئی، کلی یا نقص عضو) نوعی مستمری دریافت کنند.

انواع از کار افتادگی

در فصل ششم قانون تأمین اجتماعی، انواع از کار افتادگی به طور مفصل توضیح داده شده است. به طور کلی از کار افتادگی شامل سه مورد کلی زیر است:

– از کار افتادگی کلی

در از کار افتادگی کلی، شخص بیمه­ شده به میزان ۶۶ درصد و یا بیشتر، قدرت خود را در کار کردن از دست داده است. در واقع این میزان بالاترین درجه از کار افتادگی بوده و درصد کمی از متقاضیان در این وضعیت قرار می گیرند.

این افراد به این دلیل که نمی­توانند دیگر کار زیادی انجام دهند، با بازنشستگان تفاوتی نداشته و اغلب دریافت مستمری بازنشستگی را برمی­گزینند.

مستمری این افراد طبق ماده ۷۲ قانون عبارت است از یک سی و پنجم مزد متوسط فرد بیمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بیمه مشروط بر اینکه این مبلغ از ۵۰ درصد مزد ماهانه او کمتر و از صد در صد آن بیشتر نباشد. اگر فرد مستمری بگیر دارای همسر، فرزند یا افراد تحت تکفل باشد، مستمری بر حسب مورد، تا حدودی افزایش خواهد یافت.

– از کار افتادگی جزئی

از کار افتادگی جزئی به دلیل حادثه ناشی از کار بوده و قدرت کار فرد تحت پوشش بیمه بین ۳۳ تا ۶۶ درصد کاهش می­یابد، از این رو مبلغی به عنوان کمک در این مورد پرداخت شده و فرد مجددا می­تواند به کار مشغول شود. لازم به ذکر است که بیماری­های عادی مشمول از کار افتادگی جزئی نبوده و آن تنها شامل حوادث ناشی از کار و بیماری­های خاص می­شود.

همچنین بخوانید : قانون اضافه کاری چیست؟

– غرامت نقص غرامت

در صورتی که فرد بیمه شده در اثر حادثه ناشی از کار به میزان ۱۰ تا ۳۳ درصد، قدرت کاری خود را از دست بدهد، او می­تواند از غرامت نقص مقطوع که میزان آن اغلب از دو حالت قبلی کمتر است استفاده نماید. میزان غرامت نقص مقطوع برابر است با ۳۶ برابر مستمری استحقاقی تعیین شده در ماده ۷۲ این قانون ضرب در درصد از کار افتادگی.

چه عواملی در ایجاد از کار افتادگی دخیل هستند؟

از کار افتادگی در اثر بیماری و یا حادثه به وجود می­آید که در ادامه در مورد آنها توضیحاتی خواهیم داد.

بیماری

مطابق با بند ۷ ماده ۲ قانون بیماری یک وضعیت غیر عادی جسمی یا روحی است که سبب عدم توانایی موقت اشتغال می­شود. از سویی اگر بیماری فرد غیر قابل علاج باشد، فرد بیمه شده قدرت کاری خود را به میزان زیادی از دست داده و موجب از کار افتادگی او می­شود.

حادثه

بر اساس بند ۸ ماده ۲ قانون تأمین اجتماعی، حوادث از نظر این قانون، رویدادی پیش­بینی نشده هستند و در اثر عامل یا عوامل خارجی و به صورت ناگهانی رخ داده و صدماتی بر جسم یا روان فرد بیمه شده وارد می­کنند.

شرایط برخورداری از مستمری از کار افتادگی کدامند؟

سازمان تأمین اجتماعی در صورتی که فرد بر اثر حادثه یا بیماری نتواند مثل سابق کار کرده و درآمد قبلی خود را به دست آورد، او را تحت پوشش حمایت­های از کار افتادگی قرار خواهد داد. در واقع یکی از تعهدات مهم پیش­بینی شده در قوانین تأمین اجتماعی که در زمره تعهدات بلندمدت است، از کار افتادگی می­باشد.

فرد بیمه شده اگر حداقل بیمه یک سال کار خود را ظرف ده سال قبل از وقوع حادثه غیر ناشی از کار یا ابتلا به بیماری پرداخت کرده باشد، مشمول دریافت مستمری از کار افتادگی کلی غیر ناشی از کار به صورت ماهانه خواهد بود.

به منظور برخورداری از مستمری از کار افتادگی غیر ناشی از کار، باید دو شرط زیر به طور همزمان وجود داشته باشند:

1. دارا بودن حداقل یک سال سابقه پرداخت حق بیمه ظرف ده سال قبل از تاریخ شروع بیماری یا حادثه که به از کار افتادگی منجر می­شود.
2. برخورداری از حداقل ۹۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه ظرف یک سال قبل از شروع بیماری یا تاریخ حادثه.

تفاوت از کار افتادگی و بازنشستگی در چیست؟

از کار افتادگی و بازنشستگی اساسا دو موضوع کاملا متفاوت هستند. از آنجایی که با بالا رفتن سن، افراد نمی­توانند مثل سابق کار کنند و در نتیجه قدرت کار کردن آنها کاهش می­یابد، پس قانون­گذاران به حد نصاب رسیدنِ سن را شرط اصلی بازنشستگی در نظر گرفته­اند. در واقع اگر فردی طبق قانون، به این سن نرسد، نمی­تواند از مزایای بازنشستگی بهره­مند شود.

در مقابل، در از کار افتادگی، شرط سنی ملاک نبوده و افراد بیمه شده می­توانند در صورت بروز حادثه یا بیماری، در هر سنی درخواست دریافت مستمری را بدهند. فراموش نکنید که شرایط اعطای از کار افتادگی زیاد راحت نبوده و متقاضیان نمی­توانند به آسانی از این شرایط استفاده کنند زیرا وضعیت آنها باید توسط کمیسیون پزشکی تأیید شود.

کمیسیون پزشکی در آیین نامه اجرایی شامل چه افرادی می­شوند؟

در آیین نامه اجرایی ترکیب کمیسیون­های پزشکی که خود شامل دو نوع گروه است، به صورت زیر می­باشد:

کمیسیون­ های پزشکی بدوی

• پزشک متخصص جراحی عمومی که عضو و رئیس کمیسیون می­باشد.
• پزشک متخصص داخلی
• یک پزشک متخصص در رشته بیماری مربوطه
• مشاور با پیشنهاد اداره کل تامین اجتماعی
• یک نفر منشی جهت اداره نمودن امور مربوط به جلسه

کمیسیون‌های تجدید نظر پزشکی

 اعضای کمیسیون تجدیدنظر پزشکی نیز دقیقا همانند کمیسیون بدوی است. اما اشخاصی که در کمیسیون بدوی حضور داشته باشند نمی‌توانند در کمیسیون تجدیدنظر نیز حضور یابند.

در پایان این مقاله از شبکه دانش فراپیام امیدواریم به جواب بسیاری از سوالات خود در مورد از کار افتادگی و شرایط برخورداری از مستمری آن رسیده باشید.

نویسنده: احسان مهدیزاده