همه ما با کاربرد انبارها آشنایی داریم و می‌دانیم که انبار محلی برای ذخیره سازی ابزار و اجناس مورد نیاز است. کسب و کارهای مختلف ممکن است بسته به شرایط کاری خود از انبارها به منظور ذخیره سازی اقلام و محصولات مختلف استفاده کنند.
همچنین کالاهای فیزیکی را می‌توان یکی از مهمترین دارایی‌های شرکت‌ها دانست که در انبارها ذخیره می‌شوند و مدیریت موجودی این کالاها به صورت کنترل ارزش واقعی آن‌ها با استفاده از نرم افزار مالی می‌تواند به سود رسانی بیشتر کسب و کارها کمک کند.
از این رو، کنترل ارزش دقیق مالی کالاهایی که به انبار شرکت‌ها وارد می‌شوند و یا از آن‌ها خارج می‌شوند از اهمیت بالایی برخوردار بوده و به مهارت بالایی نیاز دارد.
حرفه‌ای که می‌تواند در این زمینه کمک زیادی به کسب و کارها یا شرکت‌ها کند، حسابداری انبار نام دارد. حسابداری انبار بهترین و موثرترین راه برای کنترل دارایی‌ها، موجودی‌های انبار و ارزش مالی آن‌ها بوده و توسط افرادی که در این زمینه تخصص دارند انجام می‌شود.
در این مقاله قصد داریم که شما را با مفهوم حسابداری انبار و کاربرد آن آشنا کنیم و در کنار آن، اطلاعاتی درباره انواع موجودی انبارها، مهمترین وظایف در حسابداری انبار و… را در اختیار شما قرار دهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
تعریف حسابداری انبار
همان طور که می‌دانید، بعضی از کسب و کارها در زمینه ارائه خدمات به صورت فروش یک سری اجناس و کالاهای خاصی فعالیت می‌کنند. این کسب و کارها اجناس یا مواد اولیه خود را که در آینده قرار است به صورت کالا به بازارهای کشور عرضه کنند را در انبارهای مشخصی نگهداری می‌کنند.
این نگهداری یا ذخیره به منظور مدیریت بهتر اجناس و پیش بینی میزان عرضه و تقاضای بازارها انجام می‌شود. کالاها یا مواد اولیه‌ای که صاحبان کسب و کار در انبارهای خود نگهداری می‌کنند، معمولا ارزش مالی بالایی دارند.
به همین علت ضرورت دارد که صاحبان کسب و کار اطلاعات دقیقی درباره آن‌چه که در انبارها می‌گذرد را در اختیار داشته باشند یا به عبارت صحیح، از ارزش مادی موجودی‌های خود اطلاع کامل داشته باشند. به این منظور مدیران کسب و کارها از حسابداری انبار استفاده می‌کنند.
به بیان ساده، مفهوم حسابداری انبار عبارت است از تعیین دقیق موجودی انبار برای انجام عمل انبار گردانی. در واقع با استفاده از حسابداری انبار می‌توان عمل انبارگردانی را که در دوره‌های ۳ ماهه، ۶ ماهه یا حتی ۱ ساله انجام می‌شود، به شکل راحت‌تری انجام داد. دوره‌های انبار گردانی می‌توانند برحسب نیازهای شرکت متغیر باشند.
انبارگردانی چیست؟
انبارگردانی همان عملیات شمارش و کنترل فیزیکی کالاها و موجودی‌ها بوده که جهت مطابقت دادن میزان موجودی انبارها با موجودی دفاتر حسابداری شرکت انجام می‌شود. همان طور که گفتیم، انبارگردانی بر طبق نیازهای شرکت در دوره‌های مختلف ۳ ماهه، ۶ ماهه و یک ساله انجام می‌شود.
مزایا و کاربردهای استفاده از حسابداری انبار چیست؟
همان طور که گفتیم یکی از مزایای استفاده از حسابداری انبار، کمک به انجام انبار گردانی است. درواقع اطلاعات به دست آمده از انبار گردانی را می‌توان به منظورهای مختلفی مانند محاسبه و برآورد هزینه‌های لازم برای نگهداری کالاها در انبارها، مدیریت زمان خرید و سفارش مواد اولیه مورد نیاز شرکت، کنترل میزان خرید مواد اولیه و میزان تولیدات شرکت، کنترل میزان کالاهای خروجی از شرکت و… استفاده کرد.
درواقع از حسابداری انبار می‌توان برای محاسبه انواع هزینه‌های شرکت، کنترل گردش‌های مالی مربوط به تولیدات یا تامین مواد و محصولات مورد نیاز شرکت استفاده کرد.
همچنین بخوانید : اصول حسابداری
موجودی‌های انبارها به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
کسب و کارها مختلف، نیازهای متفاوتی در رابطه با ذخیره و استفاده از مواد یا کالاها در انبارهای خود دارند. این کسب و کارها ممکن است بر حسب نیاز خود، انواع خاصی از کالا را به میزان مشخصی نگهداری کنند. نوع کالاهای نگهداری شده در انبار این کسب و کارها به نوع کسب و کار یا فعالیت شرکت مورد نظر بستگی دارد.
شرکت‌های مختلف می‌توانند در حوزه‌های متفاوتی مانند حوزه‌های تولیدی، خدماتی، بازرگانی و… فعالیت داشته باشند. بسته به حوزه فعالیتی کسب و کارها، امکان دارد که آن‌ها به مواد اولیه خاصی یا کالاها یا ملزومات مصرفی مشخصی احتیاج داشته باشند و آن‌ها را در انبارهای خود ذخیره کنند.
در این قسمت ما کلیه موادی را که کسب و کارها به عنوان موجودی در انبارها ذخیره می‌کنند، دسته بندی کرده‌ایم و هر یک را به طور مختصری توضیح داده‌ایم. انواع موجودی‌های انبارها عبارتند از:
- مواد اولیه
یکی ازمهمترین اقلام برای کارخانه‌ها یا واحدهای تولیدی، مواد اولیه مصرفی است. این مواد اولیه می‌تواند به شکل‌های مختلفی نگهداری شود و برای مصارف گوناگونی مانند تولید محصولات کارخانه یا کارگاه و ساخت قطعات یدکی مورد استفاده قرار گیرد.
که از این قطعات یدکی معمولا در جهت تعمیر و نگهداری از تجهیزات کارخانه یا کارگاه استفاده می‌شود. مواد اولیه مواد و قطعاتی هستند که برای ساخت و تولید محصولات تولیدی کارخانه یا کارگاه مصرف می‌شوند و در صورت ناموجود بودن آن‌ها، فرایند ساخت و تولید در کارخانه یا کارگاه موردنظر به طور کامل متوقف می‌شود.
بنا به این دلایل، مواد اولیه یکی از مهمترین اقلام ذخیره شده در انبارها هستند و برای تداوم تولید لازم است که این مواد پس از مصرف با سرعت تهیه و جایگزین شوند.
- مواد مصرفی در جریان تولید
بعضی از کسب و کارها به شکل کارگاه‌های تولیدی فعالیت می‌کنند و در هر قسمت از خط تولید آن‌ها، یک قسمت از محصول نهایی به خصوص تولید می‌شود.
در واقع محصولات تولید شده در این قسمت‌ها نه مواد اولیه محسوب می‌شوند و نه تولید قطعی و نهایی هستند؛ بلکه این‌ها موادی هستند که در جریان تولیدات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کالاها را اصطلاحا کالاهای در جریان ساخت یا در جریان تولید می‌گویند.
کالاهای در جریان تولید، قسمتی از کالاهای ذخیره شده در انبارها را تشکیل می‌دهند.
- محصولات نهایی یا کالاهای تولید شده
محصول نهایی یک کسب و کار، همان کالاهای تولید شده و در واقع محصولی است که به طور مستقیم توسط مصرف کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کسب و کارها باید میزان موجودی این کالاها را به دقت چک و بررسی کنند؛ زیرا بررسی این مورد می‌تواند بین میزان عرضه و تقاضا هماهنگی ایجاد کند و مقدار سود دهی کسب و کار را مدیریت کند.
بگذارید این مسئله را همراه با یک مثال برای شما روشن کنیم. تصور کنید که شما مالک یک کارگاه تولید لباس هستید. طبیعتا در هر فصل و آب و هوایی لازم است نوع خاصی از پوشش را تولید کنید.
برای مثال تولید لباس‌های گرم در فصل سرما می‌تواند در میزان سود دهی و بازده کاری شما در این فصل بسیار تاثیرگذار باشد.
اگر بخواهید عملکرد بهتری در این زمینه داشته باشید، مسلما باید میزان تقاضا را در این فصل تخمین بزنید و موجودی محصول نهایی خود را که همان لباس گرم است، بر طبق همین موضوع تنظیم کنید.
پیشبینی میزان تقاضا همچنین می‌تواند بر مقدار هزینه‌های مصرفی کسب و کار و درآمد به دست آمده از آن تاثیر بالایی داشته باشد.
چنان‌چه موجودی داخل انبار شما از میزان تقاضا بیشتر باشد، مسلما هزینه‌های مربوط به نگهداری و انبارگردانی محصولات اضافی تا فصل سرمای بعدی، افزایش خواهد یافت.
حال اگر میزان عرضه نسبت به میزان تقاضا کمتر باشد، قطعا شرکت شما بخشی از مشتریان خود را از دست خواهد داد و این مسئله در اقتصاد کسب و کار شما موثر واقع خواهد شد. طبق همین گفته ها، برقراری تعادل میان میزان عرضه و تقاضا یک مسئله بسیاراساسی به حساب می‌آید.
- مواد مصرفی و ملزومات
مواد مصرفی و ملزومات درواقع موادی هستند که به طور مستقیم در روند تولید کالاها مورد استفاده قرار نمی‌گیرند؛ اما وجود آن‌ها در روند انجام کار، واجب، ضروری و مفید است.
این کالاها جزو دارایی‌های کسب و کار به حساب نمی‌آیند؛ زیرا تاثیر زیادی در ارزش نهایی محصول تولید شده نداشته و حتی امکان دارد در روند تولید کالاها موجودی این مواد مصرفی و ملزومات به پایان برسد.
- جنس‌های خریداری شده
بعضی از کسب و کارها یا شرکت‌ها، محصولات تولیدی را به شکل مستقیم تولید نمی‌کنند؛ بلکه محصولات فروش خود را به صورت آماده خریداری کرده و بدون هیچ گونه تغییر یا تولیدی به مشتریان عرضه می‌کنند. این کالاها با هدف فروش در انبارها نگهداری می‌شوند.
نتیجه گیری
در این مقاله در رابطه با مفهوم حسابداری انبار و کاربردهای آن صحبت کردیم و به شما توضیح دادیم که حسابداری انبار برای مدیریت بیشتر و بهتر کسب و کارها و موجودی انبارها مفید است. انجام این کار توسط متخصصین خاصی انجام شده و به مهارت نیاز دارد.
حسابداری انبار می‌تواند یک مسئله بسیار مهم و اساسی در میزان سود دهی یا ضرر و زیان کسب و کار شما به شمار رود. موجودی انبارها انواع مختلفی دارند که بسته به نوع کسب و کار در مشاغل مختلف، متفاوت خواهند بود.
در این مقاله از شبکه دانش فراپیام شما را با انواع این موجودی‌ها آشنا کردیم. چنان چه به دنبال راهی برای مدیریت کسب و کار، تولید و تجارت خود هستید، به شما توصیه می‌کنیم تا از افراد متخصصی که در این زمینه فعالیت می‌کنند برای تهیه و مدیریت آمارهای مالی کسب و کارتان استفاده کنید.
