امروزه در تمامی کشورهای جهان، قوانینی در رابطه با مالیات وجود دارند که کلیه نهادها، سازمان‌ها و مردم ملزم به اجرای آن‌ها هستند. این قوانین ممکن است همیشه به یک شکل نباشند و تغییراتی در آن‌ها ایجاد شود. آگاهی از این قوانین برای تمامی افرادی که با مالیات، پرداخت و دریافت آن به نحوی در ارتباط هستند، ضرورت دارد.
به همین علت، قوانین مالیاتی و تغییرات آن‌ها باید به صورت مداوم و در غالب اصلاحیه منتشر شوند تا کلیه مودیان مالیاتی بتوانند با این قوانین و تغییرات جدید آن‌ها آشنا شوند. یکی از تغییرات و اصلاحاتی که در حوزه قوانین مالیاتی انجام می‌شود، به قوانین مستقیم مالیات‌ها ارتباط دارد که بعضی از بخش‌های مالیاتی را دستخوش تغییراتی می‌کند.
در این مقاله قصد داریم تا در رابطه با قوانین مربوط به حق تمبر مالیاتی و نحوه اجرای آن‌ها با شما صحبت کنیم. برای آشنایی بیشتر با این قانون و اصول آن، توصیه می‌کنیم تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.
توضیح مالیات حق تمبر
اصلاحیه‌ای که در سال ۱۳۹۴ در رابطه با تمامی قوانین مربوط به مالیات و حق مالیات اعمال شد، موجب شد که نظام مالیاتی کشور در کلیه بخش‌ها دچار تغییر و تحولات اساسی شده و اصلاح شود. به دلیل این که آشنایی مودیان مالیاتی با این قوانین و تسلط بر آن‌ها بسیار واجب است، در این قسمت در رابطه با قانون حق تمبر و اصلاحات آن، توضیحاتی را به شما ارائه خواهیم کرد.
حق تمبر یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است که به صورت چسباندن تمبر بر اوراق و مدارک و به رسمیت شناخته شدن آن‌ها اجرا می‌شود. مفادی که در رابطه با قوانین مربوط به حق تمبر در قانون مالیات‌های مستقیم وجود دارد، از شماره ۴۴ تا ۵۱ را شامل می‌شود. این قوانین به شرح زیر هستند:
- ماده ۴۴ قانون حق تمبر بیان می‌کند که در ازای چاپ هر برگه از دسته چک در بانک‌ها، به میزان ۲۰۰ ریال حق تمبر باید پرداخت شود. همچنین در ازای سایر اوراق از جمله سفته، لازم است به میزان نیم در هزار به نسبت مبلغ ذکر شده در آن‌ها، مالیات کسر شود.
- در ماده ۴۵ این قانون امده است که برای تعیین حق تمبر برای مبالغ کمتر از ۱۰۰۰ ریال، همانند محاسبه حق تمبر برای مبلغ ۱۰۰۰ ریال برخورد می‌شود. همچنین حق تمبر برای سایر اوراق مانند سفته، معادل با سه در یک هزار تعیین می‌شود.
- ماده ۴۶ حق تمبر مالیاتی بیان می‌دارد که به تمامی مواردی که در ایران به صورت قانونی مورد معامله قرار می‌گیرند و اسناد مربوط به حقوق مالکیت مختلف، معادل با ۵۰۰۰ ریال و به بارنامه‌های زمینی مبلغ ۱۰۰۰ ریال حق تمبر تعلق می‌گیرد؛ البته توجه داشته باشید که اوراق گفته شده در ماده ۴۵ و ماده ۵۸ این قانون، استثنا هستند و به نحو دیگری با ان‌ها برخورد خواهد شد.
- در ماده ۴۷ این قانون دکر شده است که کلیه قراردادها و اسناد بانکی که بین بانک‌ها و مشتریان تنظیم می‌شوند، موظف به پرداخت ۱۰ هزار ریال حق تمبر خواهند بود؛ البته به شرطی که این اسناد و مدارک به شکل رسمی و قانونی تنظیم شده باشند.
- ماده ۴۸ حق تمبر مالیاتی بیان می‌دارد که در رابطه با سهام و حق مشارکت تمامی شرکت‌های ایرانی، به جز شرکت‌های تعاونی، متناسب با ارزش سهام به نسبت نیم در هزار باید مالیات حق تمبر بپردازند.
- ماده ۴۹ حق تمبر مالیاتی می‌گوید که چنان چه اسناد و مدارک ذکر شدا در قوانین ۴۴، ۴۵، ۴۶ و ۴۷ مالیاتی در ایران تنظیم و تهیه شوند، تمبرهای مالیاتی باید حتما از سوی صادر کنندگان روی این مدارک نصب شده باشد و در صورت ارسال این مدارک به خارج از کشور، شخصی که ان‌ها را دریافت و تقبل می‌کند، باید برای انجام هر گونه معامله‌ای به ترتیب گفته شده عمل کند و از قوانین وضع شده تخطی نکند.
- ماده ۵۰ حق تمبر مالیاتی در ایران بیان می‌کند که اوراق مختلف از جمله سفته، برات و بارنامه در ایران تحت نظارت وزارت امور اقتصادی و دارایی تنظیم و صادر می‌شوند و در صورت تمایل، وزارت امور اقتصادی می‌تواند به جای دریافت حق تمبر از متقاضیان مالیات دریافت کند.
- ماده ۵۱ حق تمبر مالیاتی در ایران به این موضوع اشاره دارد که در صورت تخلف متقاضی از موارد و قوانین تعیین سده در این رابطه، او باید علاوه‌بر مبلغ اصل حق تمبر، به میزان دو برابر آن جریمه پرداخت کند.
فرم‌های مربوط به حق تمبر شامل چه فرم‌هایی هستند؟
در این قسمت ما دو فرم را در رابطه با حق تمبر به شما معرفی می‌کنیم؛ اما توجه داشته باشید که این مسئله به معنای وجود تنها دو فرم در رابطه با حق تمبر نیست و فرم‌های متعددی در این باره وجود دارند که تنها دو مورد از آن‌ها به شرح زیر هستند:
- دفتر تمبر مصرفی که توسط وکلا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- برگه‌های مربوط به مطالبه حق تمبر که در قسمت مربوط به ماده ۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم به آن‌ها اشاره کردیم.
دفتر تمبر مصرفی وکلا چیست؟
دفتر تمبر مصرفی وکلا یک دفتر تمبر است که به طور اختصاصی به وکلا تعلق دارد. در صفحه نخست از دفتر تمبر مصرفی وکلا، مشخصاتی از جمله مشخصات شخص مالک و دارنده دفتر مانند نام و نام خانوادگی، شماره پرونده، شماره شناسنامه، کد ملی، تاریخ صدور به صورت روز و ماه و سال، شماره و کد پروانه وکالت، تاریخ صدور پروانه وکالت، محل صدور پرونده حوزه وکالت، آدرس و نشانی دفتر کار یا وکالت، تلفن ثابت یا همراه وکیل، کد پستی محل کار، آدرس محل زندگی یا سکونت، تلفن و کد پستی محل زندگی یا سکونت و… است.
همچنین این دفتر شامل قسمت‌ها و بخش‌های دیگری است که تنها اداره امور مالیاتی می‌تواند آن‌ها را تکمیل کند. برای مثال در قسمت‌هایی از این دفتر ذکر شده است که: این دفتر را که دارای …. صفحه می‌باشد و تمام صفحات موجود در آن توسط اداره امور مالیاتی امضا و مهر شده‌اند را در تاریخ…. به آقا یا خانم …. تسلیم نمودم.
همچنین بخوانید : مالیات شرکت تازه تاسیس
یا در بخش‌های دیگر، اداره امور مالیاتی باید در رابطه با مسئول مربوط به انجام این کار و پست سازمانی و نام و نام خانوادگی و مهر و امضای او، مواردی را به ثبت برساند.
سایر صفحاتی که در دفتر تمبر مصرفی وکلا وجود دارند، شامل صفحات و موارد زیر هستند:
- صورت تمبر مصرفی وکیل مطابق با موضوع ماده ۱۸۸
- شماره و تاریخ وکالت نامه وکیل دریافت کننده دفتر تمبر مصرفی وکلا
- مشخصات فردی شخصی که تمبرها را باطل می‌کند
- شماره ردیف دفتر ابطال تمبر
- ذکر مبلغ مربوط به تمبر باطل شده بر حسب ریال
- نام ک مشخصات اداره امور مالیاتی
- نام و نام خانوادگی و پست سازمانی فرد تنظیم کننده
- مهر، امضا و ذکر تاریخ
ماده ۱۸۸ قانون مالیات‌های مستقیم چه چیزی را بیان می‌کند؟
ماده ۱۸۸ قانون مالیات‌های مستقیم که در اسفند ماه سال ۱۳۶۶ تنظیم شد و بعدها اصلاحیه‌هایی در رابطه با ان اعمال شد، بیان می‌دارد که افرادی که در حوزه صدور و ابطال تمبر فعالیت می‌کنند، موظف هستند تا مطابق با قوانین و مقرراتی که در این رابطه آمده است، مقدار ذکر شده در هر وکالت نامه تمبر را باطل کرده و مقدار آن را در دفتر مربوطه ثبت کنند.
این دفتر ممکن است به هر یک از وکلای مسئول متعلق باشد و اطلاعات گواهی شده در آن توسط آن‌ها نگهداری شود. در زمان رسیدگی به حساب‌های مالیاتی، وکیل مربوطه باید این دفاتر مالیاتی را به اداره کل امور مالیاتی ارائه دهد. در غیر این صورت، دفتر وکیل مربوطه در برابر این مشکلات مسئول خواهد بود.
در صورت افزایش سرمایه شرکت‌ها، چه میزان مالیات حق تمبر به آن‌ها تعلق می‌گیرد؟
قانون ماده ۴۸ بیان می‌کند که در صورت ثبت یا انتقال سهام شرکت‌های ایرانی، به میزان نیم در هزار از ارزش اسمی سهام، به ان مالیات حق تمبر تعلق می‌گیرد.
البته در این حوزه، شرکت‌های تعاونی استثنا هستند؛ در حالی که به غیر از شرکت‌های تعاونی، کلیه شرکت‌های سهامی، شرکت‌های دارای مسئولیت محدود، شرکت‌های تضامنی، شرکت‌های مختلط سهامی و شرکت‌های مختلط غیر سهامی و نسبی مشمول این قانون می‌شوند.
چند نکته بسیار مهم در رابطه با مالیات حق تمبر ناشی از افزایش سرمایه و سهام شرکت‌ها
نکات بسیار مهمی در رابطه با قوانین مربوط به مالیات حق تمبر ناشی از افزایش سرمایه و سهام شرکت‌ها وجود دارند که باید به آن‌ها توجه شود. این نکات به شرح زیر هستند:
- کلیه شرکت‌های تعاونی و اتحادیه‌های تعاونی از پرداخت مالیات حق تمبر معاف هستند و مشمول این قوانین نخواهند شد.
- چنان چه افراد حقیقی به شیوه‌هایی به غیر از شرکت، مثلا از طریق تشکیل و تاسیس موسسات غیر انتفاعی و صندوق‌های سرمایه گذاری احداث شده باشند، مجبور به پرداخت مالیات حق تمبر نخواهند بود و مشمول این قوانین نیستند.
- کلیه شرکت‌هایی که در مناطق آزاد تاسیس شده‌اند و برای انجام فعالیت‌های خود از سوی سازمان‌های مربوط به مناطق آزاد مجوز دریافت کرده‌اند، نیازی به پرداخت مالیات حق تمبر نداشته و مشمول این قوانین نخواهند بود.
- پیش از تاریخ اول فروردین ماه سال ۱۳۹۵، میزان مالیات مصوب شده برای پرداخت مالیات حق تمبر ثبت یا انتقال سهام‌های شرکتی به میزان دو در هر ده هزار بوده است.
- تا مدت زمان دو ماه پس از گذشت از تاریخ ثبت شرکت یا افزایش سهام و سرمایه آن، شرکت‌ها موظف به پرداخت مالیات حق تمبر هستند و در غیر این صورت، عدم اقدام برای پرداخت مالیات حق تمبر یک تخلف به حساب می‌آید.
- چنان چه یک شرکت میزان سهام و سرمایه خود را کاهش داده باشد، در زمان افزایش مجدد سهام و سرمایه خود مجاز است که تا میزان کاهش داده شده در سری قبل، از پرداخت مالیات حق تمدید معاف باشد؛ زیرا مالیات مربوط به آن قبلا پرداخت شده است و دیگر نیازی به پرداخت مجدد این حق مالیات وجود ندارد.
- قانون ۲۷ رفع موانع تولید رقابت پذیر که در تاریخ اول اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۴ تصویب شد، بیان می‌کند که چنان چه هر یک از شرکت‌های پذیرفته شده از سوی بورس، سرمایه خود را از محل آمده نقدی یا مطالبات حال شده سهام داران افزایش دهند، از پرداخت مالیات حق تمبر مربوط به موارد گفته شده به طور کامل معاف هستند.
میزان حق تمبر تعیین شده برای موارد مختلف چقدر است؟
میزان حق تمبر تعیین شده برای موارد مختلف به شرح زیر است:
- کارت معافیت مشمولان نظام وظیفه ۱۰ هزار ریال
- گواهی‌های راهنمایی و رانندگی بین المللی ۵۰ هزار ریال
- پلاک ترانزیت گذر موقت ۲۰۰ هزار ریال
- اعتبار سالانه گواهی نامه راهنمایی و رانندگی هزار ریال
- صدور کارنامه دانش آموزان هزار ریال
- گواهی مقاطق کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و بالاتر ۱۰ هزار ریال
- گواهی نامه تحصیل مدارس خارجی ۲۰ هزار ریال
- گواهی نامه دوره‌های فنی و حرفه‌ای خارجی ۵۰ هزار ریال
- شماره پروانه مامایی یا کاردانی دندان سازی تجربی ۲۰ هزار ریال
- صدور پروانه پزشکی، دندان پزشکی، دامپزشکی، داروسازی و… ۱۰۰ هزار ریال
- جواز تاسیس واحدهای تولیدی، واحدهای معدنی، پروانه وکالت و… ۱۰۰ هزار ریال. تجدید این جوازها ۵۰ هزار ریال
مالیات حق تمبر برای مناطق آزاد چگونه حساب می‌شود؟
کلیات شرکت‌های تاسیس شده در مناطق آزادی مانند کیش، ارس، انزلی، ماکو، قشم و… از پرداخت مالیات حق تمبر تا مدت زمان بیست سال معاف هستند؛ اما پس از آن باید مالیات حق تمبر را بپردازند.
خلاصه مقاله و نتیجه گیری
در این مقاله از شرکت نرم افزاری فراپیام، ما قوانین مربوط به حق تمبر و نحوه محاسبه آن را به شما ارائه کردیم. توجه داشته باشید که دانستن این قوانین و اصلاحات مربوط به آن‌ها برای کلیه مودیان مالیاتی ضرورت دارد؛ در نتیجه آشنایی با آن‌ها خالی از لطف نبوده و می‌تواند برای شما بسیار کمک کننده باشد.
تسلط بر این قوانین و امور مالیاتی موجب می‌شود که بتوان برای انجام اقدامات و مراحل قانونی مربوط به محاسبه و پرداخت مالیات با دقت بالاتری عمل کرد و با مشکلات زیادی در این رابطه مواجه نشد.
همچنین بخوانید : ارسال لیست مالیات حقوق
امیدواریم که با قوانین و اصول ذکر شده در این مقاله، شما بتوانید اطلاعات خود را در زمینه انجام محاسبات مربوط به مالیات حق تمبر بالا ببرید و مالیات حق تمبر را در شرایط مختلفی محاسبه کنید.
توجه داشته باشید که برای یادگیری بیشتر و افزایش اطلاعات خود در این حوزه، شما می‌توانید از افرادی که در این زمینه متخصص و حرفه‌ای هستند، مشاوره دریافت کنید و به یاری آن‌ها کارهای خود را راحت‌تر پیش ببرید. امیدواریم مطالب گفته شده در این مقاله توانسته باشند توجه شما را جلب کنند و برای شما مفید واقع شوند.
بیشتر بخوانید :
