قانون اضافه کاری چیست ونحوه محاسبه آن به چه صورت است؟
با افزایش شغل‌های گوناگون در زمان حاضری که درحال زندگی کردن در آن و تلاش مضاعف برای تحقق بخشیدن به خواسته‌هایمان با کار یا اضافه کاری هستیم. سوالات زیادی درباره حقوق و دستمزد یا ساعات طولانی که در قانون حسابداری ، اضافه کار خوانده می‌شود، برای اکثریت‌مان پیش می آید.
همچنین که دیگر تقریبا همه‌ی افراد در سن کار، با حق قانونی گرفتن حقوق، دستمزد و اضافه کاری آشنا هستند. اما اضافه کاری بعضا در مکان‌هایی اجرا می‌شود و انواع مختلفی را برای هر شرکت یا اداره ای رقم زده است. به عنوان مثال: برای بعضی از مشاغل، اضافه کاری بسیار رایج است یا حتی “اضافه کاری اجباری” خوانده می‌شود.
نمونه‌هایی از پرسنل که اغلب اضافه کاری انجام می‌دهند، می‌توانند کارگران ساختمانی، متخصصان فناوری اطلاعات، کارمندان تولیدی‌ها و کارگران مرتبط با سرمایه گذاری باشند. پس باتوجه به تمام اینها، بیایید نگاهی جامع به تعریف رسمی اضافه کاری بیندازیم.
اضافه کاری چیست؟
اضافه کاری مدت زمانی است که یک کارمند فراتر از ساعت کاری معمول خود کارمی کند یا به عبارتی دیگر: اضافه کاری به تعداد ساعاتی گفته می‌شود که یک شخص (اعم از کارمند یا کارگر) بیش از زمان برنامه ریزی شده معمول خود کار کرده باشد.
علاوه بر این، ازاصطلاح اضافه کاری اغلب برای درخواست مبلغ دریافتی بیشتر، برای ساعات کاری اضافه و پرداخت آن به‌صورت نقدی در طول یک روز کاری یا یک ماه استفاده می‌شود.
قوانین کار واضافه کاری
مقدار ساعات کار عادی برای یک موقعیت شغلی خاص تعیین می‌شود که بهره‌وری کارمندان در طول روز کاری یا شیفت و عوامل کلی اقتصادی را متعادل کند. تحقیقات نشان داده است که ارگانیسم بدن انسان به طور طبیعی محدود است و نمی‌تواند در طول ساعات طولانی (۸ یا ۱۰ ساعت کار) همان بازدهی ساعات اولیه یا شروع را ارائه دهد.
همچنین بسته به نوع شغل و تعداد ساعات کارعادی، ممکن است با بهترین شیوه‌های یک حرفه (براساس تجربه تجارت)، توافق نامه‌های طرفین یا قوانین تعیین شود. که هر کارفرما یا هر شرکت موظف است که مقررات ملی یا محلی قانون کار را رعایت کند.
معمولاً، یک روز کاری ۸ ساعت و یک هفته کاری معادل ۴۴ ساعت است، که یک روز جمعه به خود فرد تعلق دارد. البته در بسیاری از کشو‌رهای دیگر، قوانین کار خود را طوری طراحی می‌کنند که به وضوح از اجبار کارمندان در ساعت‌های اضافه کاری جلوگیری می‌کند. به‌علاوه آنها معمولاً مقرراتی را برای جبران اضافه کاری نیز ارائه می‌دهند.
همچنین بخوانید : نحوه محاسبه حقوق و مزایای کارکنان
نوبت‌های کاری چه هستند و چطور محاسبه می شوند؟
در ساعات مختلف شبانه روز یا ۲۴ ساعت، روند محاسبه دستمزدها نیز متفاوت است که محاسبه این روند به‌صورت زیر است:
- نوبت کاری صبح تا بعدازظهر : این نوبت کاری از ابتدای روز شروع و در بعدازظهر پایان می‌گیرد. که پس از پایان ساعات کاری، به میزان ۱۰درصد اضافه کاری به افراد تعلق خواهد گرفت.
- نوبت کاری میان بعدازظهر و شب: این نوبت کاری از عصر شروع و تا انتهای شب پایان می‌پذیرد. که پس از پایان ساعات کاری، به میزان ۱۵درصد اضافه کاری به افراد تعلق خواهد گرفت.
- و در انتها ساعات کاری شبانه قرار دارند که از ابتدای شب است و گاها ممکن است که کارها تا صبح ادامه داشته باشند که در این شرایط اضافه کاری به‌صورت ۲۲ درصد محاسبه و به کارمندان پرداخت خواهد شد.
جدول حقوق و دستمزد سال ۹۹
پس از تصویب قانون افزایش حقوق سالانه برای کارگران و کارمندان، پرداختی‌های سال ۹۹ را کارگران حقوق بگیر حداقلی به ۲۶ درصد افزایش داده و سایر کارگران مزدی و روز مزد را ۱۵ درصد افزایش دادند.
که در جدول زیر اقلام زیر مجموعه‌ی حقوق و پرداختی‌های هرکدام را به‌صورت ریز شرح داده ایم. (این جدول بر پایه افزایش حقوق سال ۹۹ تهیه شده است.)
| اقلام حقوق | محاسبه به تومان |
| حداقل دستمزد ماهانه | ۱.۹۱۰.۴۲۷ |
| حق مسکن | ۳۰۰.۰۰۰ |
| بن خواربار | ۴۰۰.۰۰۰ |
| حق سنوات | ۱۰۰.۰۰۰ |
| حداقل حقوق کارگران بدون فرزند (با حداقل یکسال سابقه کار) | ۱۹۱.۰۴۲ |
| حداقل حقوق با یک فرزند | ۲.۸۰۱.۴۶۹ |
| حداقل حقوق با دو فرزند | ۲.۹۹۲.۵۱۱ |
| محاسبات بر مبنای ۳۰ روز انجام شده است |
جدول ریز حقوق و دستمزد ۹۹ بر پایه قانون کار
| ردیف | عنوان | مبلغ (محاسبه به ریال) | |
| 1 | مزد ۹۹ قانون کار (روزانه) | ۶۳۶.۸۰۹ | ۲۶ |
| ۲ | حقوق ۹۹ قانون کار (ماهانه) | ۱۹.۱۰۴.۲۷۰ | ۲۶ |
| ۳ | نرح افزایش سایر سطوح مزدی ۹۹ قانون کار | ۳۰۳۳۸ | ۱۵ |
| ۴ | بن کارگری۹۹ قانون کار | ۴,۰۰۰,۰۰۰ | ۱۱۰ |
| ۵ | حق مسکن ۹۹ قانو۹ن کار | ۳,۰۰۰,۰۰۰ | – |
| 6 | حق اولاد یا عائله مندی برای ۱ فرزند (معادل ۳ روز حداقل مرد ۹۹) | ۱.۹۱۰.۴۲۷ | ۲۶ |
| ۷ | حق اولاد یا عائله مندی برای ۲ فرزند (معادل ۶ روز حداقل مرد ۹۹) | ۳,۸۲۰,۸۵۴ | ۲۶ |
| ۸ | حق اولاد یا عائله مندی برای ۳ فرزند (معادل ۹ روز حداقل مرد ۹۹) | ۵,۷۳۱,۲۸۱ | ۲۶ |
| ۹ | مزد هر ساعت کار عادی | ۸۶.۸۳۷ | ۲۶ |
| ۱۰ | پایه سنوات ۹۹ برای هر روز | ۳۳,۳۳۳ | ۴۳ |
| ۱۱ | عیدی سال ۹۹ | ۳۸,۲۰۸,۵۴۰ | – |
| 12 | سنوات سال ۹۹ | ۱۹.۱۰۴.۲۷۰ | – |
| 13 | فوق العاده هر ساعت اضافه کاری ۹۹ | ۱۲۱,۶۲۸ | ۲۶ |
| ۱۴ | فوق العاده هر ساعت شب کاری ۹۹ | ۳۰,۵۹۲ | ۲۶ |
| ۱۵ | فوق العاده هر ساعت جمعه کاری ۹۹ | ۳۴,۷۶۶ | ۲۶ |
| ۱۶ | فوق العاده نوبت کاری صبح-عصر-شب ۹۹ معادل ۱۵ درصد حقوق ۹۹ | ۲,۸۶۶,۹۰۵ | ۲۶ |
| ۱۷ | فوق العاده نوبت کاری صبح-عصر ۹۹ معادل ۱۰ درصد حقوق ۹۹ | ۱,۹۱۰,۴۲۷ | ۲۶ |
| ۱۸ | فوق العاده نوبت کاری صبح-شب و یا عصر – شب۹۹ معادل ۲۲.۵ درصد حقوق ۹۹ | ۴,۳۰۰,۳۵۸ | ۲۶ |
چگونه می توان حقوق اضافه کار را محاسبه کرد؟
با تعیین حقوق منظم خود شروع کنید. حقوق ساعتی خود را در ماشین حساب وارد کنید، همچنین هر ساعت کار معمولی را به دستمزد یک ساعت کار اضافه کنید، مرحله بعدی تعیین تعداد ساعاتی است که به طور معمول در ماه کار می کنید.
با فرض چهار هفته، هر کدام ۴۴ ساعت، می توانید ۱۷۶ ساعت در ماه وارد کنید. (این مبلغ همان دستمزدی است که برای هر ساعت اضافه کاری به کارگر تعلق می گیرد ).
ساعات کاری در ماه مبارک رمضان چگونه است؟
روزهای ماه مبارک رمضان و ساعات کاری در آن روزها از مباحثی است که در قانون کار به آن موضوع پرداخته شده است.
همچنین طبق ماده ۱۵۰ در قانون وزارت کار، کارفرما موظف است زمانی را به اجرای دستورات دینی برای کارمندان و برای کارگران، زمانی را جهت مراسم آیینی افطار و سحرشان اختصاص دهد و این روند به این معناست که حقوقی در این زمینه نباید از حقوق کارگر و یا کارمند کسر کند.
همچنین بخوانید : سفته چیست؟
حق تعطیلات در قانون کار
تعطیلی کاری و همچنین شرایط قانونی آن و اینکه چقدر در تعطیلات حقوق می‌گیرید به‌طور معمول در قرارداد کاری شما ذکر شده است.
همچنین تعطیلات رسمی که برای تمام کشور محاسبه می‌شود و روز ۱۱ اردیبهشت که روز ملی کارگر ثبت شده و این روز برای کارگران درهمه جای کشور، جزو تعطیلات رسمی به حساب می‌‌آید.
مرخصی سالانه
مرخصی سالانه برای کارگران عادی و قراردادی ها به چه صورت است؟
اگر شما فردی هستید که تعداد ساعات مشخصی برای کار در هفته را ندارید، حق مرخصی سالانه شما کمی متفاوت محاسبه می‌شود. به این صورت که برای هر ساعت کار حداقل یک درصد به عنوان مرخصی سالانه به شما تعلق می‌گیرد که این اصافه کاری به‌شمار نمی‌آید. این درصد براساس چند هفته از سال در دسترس شماست.
به عنوان مثال، اگر به طور بالقوه بتوانید ۵۲ هفته از سال را کار کنید، به ازای هر ساعت کار به شما ۱۲٫۰۷٪ مرخصی سالانه تعلق می گیرد.
چه وقت باید حق و حقوق مرخصی سالانه پرداخت شود؟
دو مورد وجود دارد که باید حقوق تعطیلات سالانه ای که از آن استفاده نکرده اید به شما پرداخت شود:
۱٫ پایان هر سال کاری
۲٫ هنگام ترک کار
تعطیلات یک حق قانونی است که کارفرمای شما موظف است به شما بدهد. پس اگر فکر می کنید حق تعطیلات خود را کامل دریافت نمی کنید، لازم است تا با کارفرمای خود صحبت کنید. معمولا همه موارد در روز قرارداد مشخص است.
جمع بندی
هر کارمند یا کارگری که به‌صورت رسمی برای یک مجموعه کار می‌کند براساس قرارداد، ساعت کاری مشخصی دارد. اما علاوه بر کار معمول، این افراد مشمول اضافه کاری، پاداش و مرخصی هم خواهند شد.
دستمزد اضافه کاری براساس معیارهای مشخصی تعیین می‌شود تا درصورتی که حجم کاری افزایش یافت کارمند بداند چه مبلغی را به‌صورت اضافه دریافت خواهد کرد. اگر شما به نحوه محاسبه این مبلغ آشنایی ندارید لازم است که این مطلب را با دقت بیشتری مطالعه کنید.
