در تمامی کسب و کارها و مشاغل و فارق از نوع کسب و کار، شما نیاز به حسابداری و حسابرسی دارید و به عبارت دیگر کسب و کار شما بدون حسابرسی بعد از مدتی دچار شکست و ناکامی خواهد شد. برای بررسی اسناد مختلف یا بررسی دقیق اسناد جهت جلوگیری از بروز اشتباه یا تقلب در آنها، شما قطعا به حسابرسی نیاز دارید.
همچنین اگر شما صاحب یک شرکت یا کسب و کار هستید باید تصمیمات خود را بر مبنای اطلاعات دقیق و صحیح بگیرید تا در کسب و کار خود به موفقیت برسید. اگر خود شما اطلاعات زیادی در زمینه حسابرسی ندارید، می‌توانید از شرکت‌های حسابرسی کمک بگیرید.
در این مقاله از شرکت نرم افزاری فراپیام قصد داریم شما را با مفهوم حسابرسی و انواع حسابرسی آشنا کنیم و به بررسی فعالیت‌های انواع شرکت‌های حسابرسی و ضرورت وجود حسابرسی در کسب و کارها و مشاغل بپردازیم. اگر صاحب یک کسب و کار هستید یا به مفاهیمی مانند حسابرسی و شرکت‌های حسابرسی علاقه دارید، این مقاله می‌تواند برای شما مفید واقع شود.
حسابرسی چیست؟
قبل از هر چیزی لازم است شما را با مفهوم حسابرسی آشنا کنیم. در یک تعریف ساده به بازرسی جست‌وجوگرانه تمامی اسناد و مدارک حسابداری جهت نظم دادن به این اسناد و نیز کشف و بررسی اشتباهات و تقلب‌های احتمالی حسابرسی می‌گوییم. همچنین در کلیه کسب و کارها لازم است که صورت‌های مالی مطابق با استانداردهای دقیق حسابداری تهیه شوند تا میزان اشتباهات و مشکلات به حداقل برسد.
تمامی امور گفته شده توسط افرادی که در این حوزه تحصیل کرده‌اند انجام می‌شود؛ به این اشخاص که دانش و مهارت کافی برای انجام حسابرسی را دارند حسابرس گفته می‌شود. اگر چه حسابرسی و حسابداری شباهت‌های زیادی با هم دارند اما در عمل یکی نیستند و دو مفهوم جداگانه هستند.
اگر بخواهیم خیلی کلی به تفاوت بین حسابرس و حسابدار اشاره کنیم، باید بگوییم که حسابرس وظیفه نظارت بر کار حسابداران را به عهده دارد.
حسابرس کیست و چه وظایفی به عهده دارد؟
یک شخص حسابرس باید از دانش خاصی برخوردار باشد برای مثال لازم است که او از علم تحلیل اطلاعات و محاسبات به خوبی سر رشته داشته باشد.
همچنین از آنجایی که در سال‌های اخیر کار کردن با نرم افزار حسابداری بسیار مورد توجه قرار گرفته است، حسابرس باید در حد نیاز به کار با کامپیوتر و به خصوص کار با نرم افزارهای حسابداری تسلط داشته باشد و اطلاعات او در زمینه حسابداری به روز و جدید باشند.
علاوه بر مهارت‌ها و توانایی‌های گفته شده، یک حسابرس باید به مهارت‌های ارتباطی، کلامی و نوشتاری تسلط کافی داشته باشد. در مورد وظایفی که حسابرس در شرکت‌های حسابرسی به عهده دارد می‌توان گفت که کارهایی مانند جمع آوری و تحلیل آمار و ارقام، بررسی حساب‌های مالی یک شرکت، شناسایی ویژگی‌ها و مشخصات یک کسب‌وکار و ارزیابی سیستم‌های گزارش مالی آن شرکت و نیز نظارت بر کار حسابداران یک شرکت از وظایف یک فرد حسابرس است.
اگر چه حسابرسان تمامی وظایف گفته شده را به عهده دارند؛ اما لازم است بدانید که یک تقسیم بندی برای انواع حسابرسان وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
انواع حسابرس و وظایف آن ها
گفته شد که یک تقسیم بندی برای انواع حسابرسان وجود دارد. در واقع در یک تقسیم بندی کلی می‌توانیم انواع حسابرسان را به حسابرسان داخلی، حسابرسان مستقل و حسابرسان دولتی دسته بندی کنیم. در ادامه به بررسی انواع حسابرسان می‌پردازیم:
- حسابرسان داخلی: حسابرسان داخلی در اصل به عنوان رابط میان هیات مدیره و شرکت مورد نظر فعالیت می‌کنند و به مدیر عامل آن شرکت یا هیات مدیره آن به صورت دوره‌های هفتگی، ماهیانه یا سالیانه گزارش رسیدگی خود را تحویل می‌دهند. از دیگر وظایف مهم یک حسابرس داخلی، بررسی و ارزیابی دقیق سیاست‌ها، رویه‌ها و توان مالی شرکت است تا کارایی شرکت مورد نظر بهبود یابد.
- حسابرسان دولتی: همان طور که از نام آن مشخص است وظیفه حسابرسی در شرکت‌ها و موسسه‌های دولتی به عهده این دسته از حسابرسان است. وظیفه یک حسابرس دولتی در یک شرکت یا موسسه دولتی شامل رسیدگی و بررسی معاملات آن شرکت و نیز انطباق فعالیت‌های مالی واقتصادی آن شرکت با اصول متداول حسابداری دولتی است.
- حسابرسان مستقل: این دسته از حسابرسان در موسسات حسابرسی فعالیت می‌کنند و حسابداری و امور مالی مربوط به انواع شرکت‌ها و موسسات را بر اساس قرارداد بین این شرکت‌ها و موسسات با شرکت‌های حسابرسی به عهده دارند. این دسته از حسابرسان به عنوان رابط بین صاحبان شرکت و هیات مدیره شرکت عمل می‌کنند و در ازای دریافت حقوق و دستمزد مشخصی، امور مالی و حسابداری شرکت ها و موسسات را حسابرسی می‌کنند.
حسابرسی مستقل چه اهمیتی در حسابداری دارد؟
گفتیم که حسابرسان مستقل وظیفه حسابداری و رسیدگی به امور مالی شرکت‌ها و موسسات را طبق قرارداد بین این شرکت‌ها و موسسات با شرکت‌های حسابرسی به عهده دارند. این روزها در سراسر جهان و در بسیاری از کشورهای دنیا، موضوع تاسیس شرکت‌های حسابرسی و حسابداری بسیار مورد توجه و استقبال قرار گرفته است.
در واقع هدف از تاسیس شرکت‌های حسابرسی و پرورش حسابرسان مستقل این است که با کمک این حسابرسان با تجربه و متبحر، به امور مالی و اسناد حسابداری و مالی شرکت‌ها و موسسات به صورت مستقل پرداخته شود. اهمیت حسابرسی مستقل در این است که در مورد صورت های مالی و جریان امور مالی و ارزیابی آن ها اظهارنظرهایی صورت می‌گیرد.
مهارت‌های مورد نیاز یک حسابرس چیست؟
مانند هر شغل و حرفه دیگری، حسابرسان هم به مهارت‌ها و توانایی‌های خاصی نیاز دارند تا بتوانند بهترین خدمات را ارائه دهند. برخی از مهارت‌های مورد نیاز برای یک حسابدار متبحر و حرفه‌ای در ادامه آورده شده است:
- توانایی و مهارت بالا و قابل قبول در زمینه محاسبات و تحلیل اطلاعات و داده‌های مالی.
- مهارت‌های ارتباطی، کلامی و نوشتاری قابل قبول و مناسب.
- دقت و توجه کافی به تمامی جزئیات.
- آشنایی با کامپیوتر و توانایی کار کردن با نرم افزار مالی؛ زیرا همان طور که می‌دانید در طی چند سال اخیر برای انجام امور حسابداری در بیشتر مواقع از نرم افزارهای مربوط به این کار استفاده می‌شود.
- یک حسابرس باید بتواند سیستم‌های گزارش مالی شرکت‌ها و موسسات را به دقت مورد بررسی قرار دهد تا از صحت و درستی عملکرد آنها اطمینان حاصل کند.
- برای شناخت بیشتر شرکت و صنعت مورد فعالیت، یک حسابرس باید بتواند مشخصات و ویژگی‌های کلی کسب و کار مورد نظر را شناسایی کند.
- همچنین حسابرس باید این توانایی را داشته باشد که در صورت نیاز راهکارها و دستورالعمل‌هایی برای بهبود کیفیت و کارایی آن شرکت یا سازمان ارائه دهد.
بررسی انواع حسابرسی
بعد از این که با مفهوم حسابرسی و انواع حسابرس آشنا شدیم، اکنون می‌خواهیم انواع حسابرسی را مورد بررسی قرار دهیم. انواع حسابرسی عبارت است از:
- حسابرسی صورت‌های مالی: جهت اعتباردهی به صورت‌های مالی از این نوع حسابرسی استفاده می‌شود. در مورد مفهوم اعتباردهی می‌توان گفت، اعتباردهی یعنی اظهار عقیده یا قضاوت شخص یا اشخاص مستقل و ذی‌صلاح نسبت به مطابقت تمامی جنبه‌های با اهمیت ادعاهای منعکس در صورت‌های مالی مطابق با معیارها و اصول حسابرسی.
- حسابرسی عملیاتی: به منظور ارزیابی رعایت صرفه اقتصادی هنگام تهیه منابع و ارزیابی کارآیی عملیات به هنگام استفاده از منابع و نیز بررسی میزان اثربخشیِ عملیات جهت دست یابی به اهداف از قبل تعیین شده از حسابرسی عملیاتی استفاده می‌شود. به علاوه به منظور تشخیص فرصت‌های بهبود عملیات و نیز دادن راهکارهایی برای اصلاح امور مالی و حسابداری به مدیران شرکت‌ها و سازمان‌ها از حسابرسی عملیاتی استفاده می‌شود.
- حسابرسی داخلی: برای بهبود عملکردهای یک سازمان یا شرکت و نیز به منظور ارزش افزایی، از حسابرسی داخلی استفاده می‌شود. در واقع حسابرسی داخلی به عنوان یک فعالیت مالی مستقل و مشاوره‌ای در نظر گرفته می‌شود.
- از دیگر انواع حسابرسی می‌توانیم به حسابرسی قانونی و حسابرسی رعایتی نیز اشاره کنیم.
شرکت حسابرسی چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟
بسیاری از شرکت‌ها و کسب و کارها به خصوص شرکت‌های بزرگ، برای رسیدگی به اسناد مالی خود معمولا اقدام به استخدام یک حسابدار می‌کنند. این حسابدار تمامی امور مالی مربوط به شرکت را انجام می‌دهد و در واقع یکی از کارمندان ثابت آن شرکت به حساب می‌آید.
اگر چه یک حسابدار وظیفه نظارت بر امور مالی شرکت‌ها و سازمان‌ها را به عهده دارد؛ اما جالب است بدانید که لازم است به کار حسابدار نیز نظارت شود. این نظارت بر روی کار حسابداران توسط افرادی به نام حسابرس انجام می‌شود.
در واقه صاحبان شرکت‌ها و سازمان‌ها به شرکت‌های حسابرسی مراجعه کرده و از یک حسابرس با تجربه و متبحر برای نظارت بر روی امور حسابداری شرکت خود کمک می‌گیرند.
البته این شخص حسابرس جزو کارمندان ثابت آن شرکت یا سازمان محسوب نمی‌شود. حسابرسان در دوره‌های زمانی مشخصی مانند دوره‌های سه ماهه، شش ماهه یا یک ساله به شرکت‌ها و سازمان‌ها مراجعه کرده و روی کار حسابداران آن شرکت‌ها نظارت می‌کنند.
بررسی حوزه فعالیت های شرکت های حسابرسی
تا به این جا تا حد زیادی با مفهوم حسابرسی و وظایف یک حسابرس آشنا شدید. همچنین گفته شد که صاحبان شرکت‌ها و کسب و کارها معمولا به صورت دوره‌ای اقدام به استخدام حسابرسان جهت نظارت بر کار حسابداران و اسناد مالی آن شرکت می‌کنند. این افراد برای استخدام حسابرسان باید به شرکت‌های خاصی تحت عنوان شرکت‌های حسابرسی مراجعه کنند.
به طور خلاصه حوزه فعالیت‌های شرکت‌های حسابرسی و نیز حسابرسان شامل بررسی و ارزیابی صورت های مالی، شواهد مالی و … برای جلوگیری کردن از بروز تقلب یا اشتباه در امور مالی مربوط به شرکت‌ها و موسسات است. شرکت‌های حسابرسی برای انجام خدمات گفته شده هزینه‌های مشخصی دریافت می‌کنند.
اگر چه گاهی شرکت‌ها و موسسات برای نظارت بر کار حسابداران خود افراد حسابرس را به عنوان کارمند آن شرکت استخدام می‌کنند؛ اما در اکثر موارد صاحبان شرکت‌ها و کسب و کارها برای بهره بردن از خدمات حسابرسی به شرکت‌های حسابرسی مراجعه می‌کنند.
آیا حسابداری و حسابرسی به یک معنا هستند؟
یکی از اشتباهاتی که گاهی در زمینه حسابرسی صورت می‌گیرد این است که برخی از افراد به اشتباه تصور می‌کنند که حسابداری و حسابرسی یک مفهوم مشابه هم هستند و بین این دو تفاوتی قائل نمی‌شوند.
اما علاقه مندان به علم حسابداری لازم است بدانند که حسابداری و حسابرسی اگر چه مشابهات زیادی با یکدیگر دارند؛ اما دو مفهوم کاملا جداگانه و متفاوت هستند و تفاوت‌های قابل توجهی با یکدیگر دارند. در ادامه قصد داریم برای روشن‌تر شدن این موضوع برخی از تفاوت‌های بین حسابداری و حسابرسی را مورد بررسی قرار دهیم.
بررسی تفاوت های حسابرسی و حسابداری
برخی از مهم‌ترین تفاوت‌هایی که بین حسابرسی و حسابداری وجود دارند عبارت است از:
- همان طور که قبلا هم گفته شد حسابداران از اعضا و کارمندان ثابت و همیشگی یک شرکت یا سازمان هستند در حالی که حسابرسان از اعضای ثابت آن شرکت و سازمان نبوده و در اکثر مواقع این حسابرسان از شرکت‌های حسابرسی و به صورت موقتی برای نظارت بر کار حسابداران استخدام می‌شوند.
- حسابداران کارهای مالی معمول یک شرکت یا سازمان را به عهده دارند در حالی که حسابرسان در مواقع خاصی مثلا ایجاد مشکل در حساب‌های مالی یا مشکوک شدن به تقلب و… به استخدام موقتی آن شرکت یا سازمان در می‌آیند.
- یک حسابدار کارهای خود را به صورت مرتب و روزانه انجام می‌دهد این در حالی است که از کمک حسابرسان در دوره‌های خاصی مثلا سه ماه، شش ماه یا یک سال یک بار استفاده می‌شود.
- در هر شرکت یا سازمانی حضور و استخدام یک یا چند حسابدار امری ضروری و الزامی است در حالی که اجبار و الزامی برای حضور حسابرس در یک شرکت یا سازمان وجود ندارد.
- کار و وظیفه اصلی حسابدار تهیه و تنظیم صورت‌های مالی در پایان سال مالی یک شرکت است در حالی که وظیفه حسابرس نظارت به این صورت‌های مالی از قبل تهیه شده و بررسی صحت و درستی آنها است.
استانداردهای حسابرسی چیست؟
اگر چه تمامی حسابرسان وظایف یکسان و مشخصی دارند اما کیفیت کار آنها با یکدیگر متفاوت است. طبیعتا هر شرکت یا سازمانی تمایل دارد حسابرسی را برای بررسی امور مالی خود استخدام کند که کیفیت کار مناسب و قابل قبولی داشته باشد. برای سنجش و تعیین کیفیت کار حسابرسان از معیارهای خاصی تحت عنوان استانداردهای حسابرسی استفاده می‌شود.
این استاندارهای حسابرسی برای اولین بار در سال ۱۹۴۷ میلادی و توسط انجمن حسابداران رسمی آمریکا جهت سنجش کیفیت کار حسابرسان ارائه شد.
این معیارها در ده اصل تنظیم شده است که می‌تواند توسط انواع شرکت‌ها و کسب و کارها مورد استفاده قرار بگیرد. استانداردهای حسابرسی در سه گروه طبقه بندی می‌شوند. این سه گروه شامل استانداردهای عمومی، استانداردهای عملیات (رسیدگی) و استانداردهای گزارشگری است. که در ادامه این موارد را بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد.
بررسی استانداردهای حسابرسی
در ادامه به توضیح و بررسی استانداردهای حسابرسی می‌پردازیم:
- استانداردهای عمومی گزارشگری: این استاندارها شامل سه مورد هستند:
- رسیدگی باید حتما توسط شخص یا اشخاصی انجام شود که دارای صلاحیت و آموزش فنی و علم کافی به عنوان حسابرس باشند.
- در رسیدگی و تهیه گزارش باید مراقبت‌های حرفه‌ای لازم انجام شود.
- حسابرس یا حسابرسان باید استقلال رأی خود را در تمام موارد مربوط به حسابرسی حفظ کنند.
- استانداردهای عملیات (رسیدگی): این استاندارها نیز شامل سه مورد زیر هستند:
- لازم است که عملیات حسابرسی به میزان کافی برنامه‌ریزی شود و در صورت وجود کارکنان، باید حتما به کار و وظایف آنها به نحوی شایسته نظارت شود.
- باید از روشهایی مانند بازرسی، مشاهده، پرس و جو و دریافت تأییدیه شواهد کافی و مناسب دریافت شود تا به عنوان مبنایی مناسب برای قضاوت نسبت به صورت‌های مالی مورد استفاده قرار گیرد.
- به منظور برنامه‌ریزی حسابرسی و تعیین نوع، زمان و میزان آزمون‌ها لازم است که شناختی کافی از ساختار کنترل داخلی کسب گردد.
- استانداردهای گزارشگری: این استاندارها شامل چهار مورد و به شرح زیر هستند:
- گزارش باید مشخص کند که آیا صورت‌های مالی، طبق اصول حسابداری تهیه شده‌اند.
- گزارش باید نمایانگر شرایطی باشد که در آن چنین اصولی در دوره جاری نسبت به دوره قبل، به‌طور یکنواخت رعایت نشده است.
- اطلاعات افشا شده در صورت‌های مالی به‌طور منطقی کافی در نظر گرفته می‌شود مگر آن که خلاف آن در گزارش اثبات شود.
- گزارش باید یا حاوی یک اظهارنظر درباره صورت‌های مالی به‌طور کلی، یا بیانگر این باشد که نظری نمی‌تواند اظهار شود. هنگامی که نظر کلی نتواند اظهار شود، لازم است که دلایل آن بیان شود.
خلاصه مقاله و نتیجه گیری
صاحبان تمامی شرکت‌ها و کسب و کارها برای نظم دادن به امور مالی شرکت خود و نیز افزایش کارایی و بهبود عملکردهای مالی شرکتشان باید افرادی را تحت عنوان حسابدار استخدام کنند. این حسابداران وظیفه دارند به تمامی امور مالی و اسناد مالی و دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت مورد نظر نظارت کنند.
اما از طرف دیگر لازم است اشخاص دیگری روی صحت کار این حسابداران نظارت داشته باشند. به این افراد که وظیفه آنها بررسی صحت اسناد مالی و نظارت بر روی کار حسابداران است، حسابرس می‌گوییم.
برخی از شرکت‌ها در کنار حسابداران افراد دیگری را تحت عنوان حسابرس استخدام می‌کنند. اما باید بدانید که شرکت‌های خاصی تحت عنوان شرکت‌های حسابرسی وجود دارند که صاحبان کسب و کارها و شرکت‌ها می‌توانند با مراجعه به شرکت‌هی حسابرسی به صورت موقتی و دوره‌ای از حسابرسان کمک بگیرند.
این حسابرسان وظیفه تنظیم صورت‌های مالی را بر عهده ندارند بلکه وظیفه آنها بررسی این صورت‌های مالی است تا از بروز اشتباه یا تقلب در آنها جلوگیری کنند. اگر شما هم صاحب یک شرکت یا کسب و کار هستید لازم است در دوره‌های خاصی مانند دوره‌های سه ماهه، شش ماه یا یک ساله برای استخدام حسابرسان به شرکت‌های حسابرسی مراجعه نمایید.
بیشتر بخوانید :
